Tüm dünyada 213 ülke ve bölgede hastalanmasına ve ölmesine yol açan Yeni Tip coronavirüs olan Covid 19 etkisi altında olan 5 Haziran Dünya Çevre Gününü yaşıyoruz.
Etkisinin ne kadar daha sürecek olacağı belli olmayan Covid 19 tam bir halk sağlığı sorunu olarak ortada duruyor. Sağlık Bakanlığı personeli içerisinde yer alan koruyucu sağlık hizmeti veren çevre sağlıkçı meslektaşlarımız da ülkemizdeki durumu gerek filyasyon ile gerekse sahada kontrol altına almak için çabalıyor.
Tarihimizde koruyucu sağlık hizmetlerinde yazılı olarak çevre sağlığı önlemlerini ilk olarak gündeme alan Osmanlı Devletinin büyük hükümdarı Fatih Sultan Mehmet Han’dir.
Fatih Sultan Mehmet Çevre Nizamnamesinde ; “Ben ki İstanbul Fatihi Abdü Aciz Fatih Sultan Mehmet….”Şöyle ki: Bu gayrimenkul atımdan elde olunacak nemalarla, İstanbul’un her sokağına ikişer kişi eyledim. Bunlar ki ellerindeki bir kab içerisinde kireç tozu ve kömür külü olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezeler. Bu sokaklarda tükürenlerin, tükürükleri üzerine bu tozu dökeler ki, 20’şer akçe alsunlar.” demek suretiyle İstanbul’da oluşabilecek salgın hastalıkları önlemek için küçük sıhhat memurları(sağlık memurları) tahsis etmiştir.
Sonrasında Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1539 da yayınlanan Çevre Nizamnamesi daha ayrıntılı şekilde yayınlanmıştır.
Ecdat o dönemlerde bile bu kadar çevre sağlığına en üst perdeden önem gösterirken covid 19 süreci boyunca (özellikle büyükşehirlerde) sokak ve caddelerde gelişigüzel gezenlerin çene altlarına aksesuar görünümlü ya da yasak savmak için takıl (may) an maskeler ve kullanılıp atılan eldiven, kâğıt mendil vb. leri ortalarda görmek en hafif anlatım ile toplumu zarar vermek pahasına kendini kandırmaktır.
Lütfen hiç kimseden utanmazsanız bile boğazda yüzen yunuslardan utanın. Evet, yunuslar boğazda hep vardı ama insan ve makinalarının varlığından ortaya çıkamıyorlardı. Covid 19 un Çevre Sağlığına azıcık faydası olduysa kendini toparlamak için bir ufak nefes payı vermiştir. Covid ve benzeri salgınların çıkış sebebi yine çevresel faktörlerden oluştuğu ve yayıldığı gözönüne alınırsa bir kere daha çevre sağlığının epidemiyoloji ile ilgisi açıkça görülür.
Bu itibarla Dünyada ve Türkiye’de Çevre Sağlığına gereken önem verilmeli, 2020 yılı güncel Personel dağılım cetvelinde 4004 adet olan kadrolara yenileri eklenmeli ve boş bulunan kadrolar acilen doldurulmalıdır. Çünkü 3000 tane atamayı bekleyen Çevre Sağlığı Teknisyen ve Teknikeri hazır ve görev beklemektedir. Ayrıca çalışan personelin gerek donanım, gerek mesleki eğitim gerekse özlük hakları eksikleri tamamlanmalıdır.
hakları eksikleri tamamlanmalıdır.
Ez cümle Sağlık Çevreden Başlar. Çevre Sağlıksız Olmaz. Sağlık Olmazsa Hayat Olmaz. Sağlık Olmazsa Gelecek de Olmaz.
Bu durumda 5 Haziran #DünyaÇevreGünü nasıl kutlu oluyorsa Öyle Olsun.
İbrahim Görünme
Çevre Sağlıkçılar Platformu Başkanı
